wybór pszenżyta

Jakie pszenżyto wybrać?

Odpowiedni wybór materiału siewnego jest bardzo istotną kwestią, która w dużej mierze decyduje o przyszłym plonie. Sprawdź, na jakie elementy zwrócić uwagę decydując się na zakup pszenżyta ozimego!

Pszenżyto ozime jest mniej popularnym zbożem niż pszenica czy jęczmień, jednak ze względu na wysoką zawartość białka w ziarnie, które ma korzystny skład aminokwasowy oraz wysoki współczynnik strawności, znalazło swoje zastosowanie w żywieniu zwierząt. Nie jest to jedyny kierunek przeznaczenia pszenżyta można je z powodzeniem wykorzystać w przemyśle młynarskim i piekarnictwie, a także w produkcji piwa czy przemyśle spirytusowym. 

Masz słabsze gleby? Posiej pszenżyto

Zanim zdecydujemy się na wybór odpowiedniej odmiany pszenżyta ozimego należy określić na jakich ziemiach będziemy je uprawiać. Pszenżyto ozime ma znacznie mniejsze wymagania względem stanowiska niż pszenica czy jęczmień ozimy, ale zdecydowanie wyższe niż żyto. Można je uprawiać zarówno na dobrych, jaki i słabszych stanowiskach. Nie zaleca się jego siewu w przypadku gleb kompleksu żytniego, gdyż w takich warunkach ryzykujemy spadkiem jego plonowania. Pszenżyto ma dosyć spore wymagania w stosunku do przedplonu. Wynika to z jego podatności na choroby podstawy źdźbła oraz systemu korzeniowego. Uprawiane w monokulturze reaguje mniejszym spadkiem plonu ziarna w stosunku do pszenicy czy jęczmienia ozimego. 

Dobrymi przedplonami dla pszenżyta ozimego są rośliny bobowate, rzepak oraz ziemniaki, które schodzą z pola w czasie umożliwiającym siew pszenżyta w optymalnym terminie. Średniej wartości przedplonami są natomiast owies, kukurydza na kiszonkę oraz bobowate drobnonasienne z trawami i trawy. Możliwymi przedplonami są pszenice ozima i jara, jęczmień jary oraz średnio późne ziemniaki. Spadek plonu pszenżyta związany z przedplonem średniej wartości wynosi 5-10 %, natomiast po przedplonach złych 10-20 %, w stosunku do dobrych przedplonów. 

Nie opóźniaj terminu siewu pszenżyta 

Pszenżyto ozime to zboże, które nie specjalnie toleruje opóźnienie terminu siewu. W północno-wschodniej części Polski gatunek ten powinniśmy wysiewać w terminie 5‑20 września. W południowo-wschodniej, północnej oraz centralnej Polsce 10‑25 września, a na zachodzie pomiędzy 20 września, a 5 października. Pamiętajmy, że im później posiejemy pszenżyto ozime, tym bardziej ryzykujemy spadkiem plonu. Opóźnienie terminu siewu może skrócić okres wzrostu wegetatywnego roślin jesienią, a to z kolei może wpłynąć na mniejszą masę roślinną, redukcję powierzchni asymilacyjnej oraz ostatecznie na spadek liczby kłosów. Jeśli z przyczyn agrotechnicznych lub organizacyjnych nie dokonamy siewu pszenżyta w optymalnym terminie, najlepiej zdecydować się na odmiany, które znoszą nieco opóźniony termin siewu. Aby zapewnić optymalną liczbę kłosów na jednostce powierzchni, w przypadku siewu opóźnionego zawsze warto zwiększyć normę wysiewu o 10-15%

Ustal normę wysiewu pszenżyta

Optymalna obsada roślin pszenżyta ozimego powinna wynosić 400‑600 roślin/m2, a ilość wysiewu 120‑180 kg/ha. Pamiętajmy, że obsada kształtowana jest przez gęstość wysiewu, która pozwala roślinie na odpowiednie krzewienie, zaopatrzenie w składniki pokarmowe oraz wodę. Nadmierna ilości wysiewu, zwłaszcza jeżeli siejemy pszenżyto w terminie optymalnym i w warunkach dużej żyzności gleb, prowadzi do zagęszczenia łanu i konkurencji pomiędzy roślinami. Zbyt duża liczba roślin na jednostce powierzchni prowadzi również do wylegania oraz silniejszego porażenia roślin przez patogeny chorobotwórcze. Najmniejszą ilość wysiewu stosujemy na glebach należących do kompleksów pszennych i dla odmian, które silnie się krzewią oraz mają większe wymagania w stosunku do natężenia światła. Przy dużej obsadzie odmiany o większych wymaganiach świetlnych redukują nie tylko krzewienie, ale także produktywność kłosa co powoduje obniżkę plonowania. Na kompleksach żytnich, a także przy opóźnionym terminie siewu ilość wysiewu zwiększamy o około 10%.

Sprawdzony materiał siewny pszenżyta do pełni sukcesu 

Wybór kwalifikowanego oraz zaprawionego materiału siewnego zapewnia odpowiednią jakość nasion oraz chroni je przed chorobami, które atakują roślin na początku okresu wegetacji. Siejąc kwalifikowany materiał siewny mamy pewność, że spełniają one normy w zakresie dopuszczalnych zanieczyszczeń nasionami chwastów, zdolności oraz energii kiełkowania, masy tysiąca ziaren (MTZ) oraz zdrowotności. Rolnicy często rezygnują z zakupu kwalifikowanego materiału siewnego na rzecz ziarna konsumpcyjnego, które jest kilka razy tańsze niż ziarno kwalifikowane. Niestety jest to tylko pozorna oszczędność, która wiąże się ze znacznie większym ryzykiem straty plonu. 

Pamiętajmy, że zaprawianie ziarna na własną rękę nigdy nie dorówna metodom stosowanym w profesjonalnych zaprawiarkach. Kupując gotowe zaprawione ziarno mamy pewność jednolitego pokrycia nasion oraz pełną ochronę przed najgroźniejszymi chorobami grzybowymi. W przypadku zaprawiania w betoniarkach we własnym gospodarstwie ziarno nigdy nie będzie jednolicie zaprawione, co oznacza, że ochrona przed chorobami grzybowymi może być znacznie ograniczona. Ponadto różnica w plonowaniu pomiędzy nasionami kwalifikowanymi, a ziarnem konsumpcyjnym jest dosyć spora i wynosi 10 %. Dlatego, zanim zdecydujemy się na siew własnego materiału siewnego, warto zrobić sobie rachunek zysków i start oraz ocenić co nam się bardziej opłaca.